Psalm responsoryjny po I czytaniu
Początkowo psalmy traktowano jak czytania i recytowano je przy użyciu bardzo prostych melodii. Praktyka śpiewu psalmów na sposób responsoryjny rozwija się w wiekach IV-VI. Niestety ten sposób wykonywania psalmów zanika ok. VIII wieku. Śpiew psalmu zostaje powierzony soliście bądź scholi, a zamiast całego psalmu wykonuje się jeden lub dwa wersety z zastosowaniem ozdobnych melodii. Zgromadzenie wiernych jedynie słucha śpiewu psalmu. W liturgii odnowionej po Soborze Watykańskim II zostaje przywrócony śpiew psalmu responsoryjnego, jako owoc powrotu do starochrześcijańskiej tradycji, a stało się równocześnie ponownym odkryciem jednego z podstawowych praw chrześcijańskiej liturgii. Bóg objawia się człowiekowi, objawia mu swoje słowo, swoje plany, człowiek przyjmuje to słowo aktem wiary i odpowiada na nie poprzez śpiew i modlitwę. Liturgia słowa odzwierciedla właśnie tę prawdę.
Sekwencja
Obecnie sekwencja jest poetyckim utworem wykonywanym po drugim czytaniu, a przed aklamacją „Alleluja”, w niektóre dni w roku:
- w Niedzielę Zmartwychwstania – Niech w święto radosne Paschalnej Ofiary;
- w Niedzielę Zesłania Ducha Świętego – Przybądź, Duchu Święty.
W te uroczystości wykonanie sekwencji jest obowiązkowe (por. OWMR 64). Natomiast w Uroczystość Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa oraz we wspomnienie Matki Bożej Bolesnej można wykonać sekwencje, choć nie są one obowiązkowe.
Aklamacja z wersetem przed Ewangelią
W odróżnieniu od psalmu responsoryjnego, aklamacja wraz z wersetem przed Ewangelią jest śpiewem towarzyszącym procesji, w której niesie się zapalone świecę, kadzielnicę i księgę Ewangelii, od miejsca przewodniczenia do ambony.
Śpiew ten jest niejako wstępem do orędzia Dobrej Nowiny, jest powitaniem Jezusa Chrystusa, który słowami Ewangelii będzie przemawiał do swoich uczniów. Funkcję i sposób wykonania tej aklamacji OWMR określa w n. 62:
„Po czytaniu bezpośrednio poprzedzającym Ewangelię wykonuje się Alleluja lub inny śpiew przewidziany w rubrykach zgodnie z wymogami okresu liturgicznego. Aklamacja ta stanowi samodzielny obrzęd, przez który zgromadzenie przyjmuje i pozdrawia Pana mającego doń przemawiać oraz śpiewem wyznaje wiarę. Wszyscy stojąc wykonują tę aklamację pod przewodnictwem scholi albo kantora oraz powtarzają; werset zaś śpiewa schola albo kantor.
a) Alleluja śpiewa się w każdym okresie z wyjątkiem Wielkiego Postu. Wersety bierze się z lekcjonarza albo z Graduału.
b) W Okresie Wielkiego Postu zamiast Alleluja śpiewa się przed Ewangelią werset podany w lekcjonarzu”.
Ewangelia
Po wersecie i aklamacji następuje czytanie Ewangelii, które stanowi szczyt liturgii słowa (por. OWMR 60).
„Czytanie Ewangelii stanowi szczyt Liturgii słowa. Sama liturgia poucza nas, że należy je otaczać najwyższym szacunkiem. Wyróżnia bowiem Ewangelię spośród innych czytań specjalnymi oznakami czci. Szafarz upoważniony do jej głoszenia, przygotowuje się do tej czynności przez błogosławieństwo lub modlitwę. Wierni przez aklamacje wyznają wiarę, że Chrystus jest w słowach Ewangelii obecny i przemawia oraz słuchają czytania w postawie stojącej; Ewangeliarz jest też przedmiotem szczególnych oznak czci”.
Na początku czytania Ewangelii diakon lub kapłan czyni mały znak na księdze, na swoim czole, ustach i piersiach. Jan Beleth, rektor uniwersytetu paryskiego, sens tych znaków tłumaczył następująco: „Nie wstydzę się Ewangelii, ale wyznaję ją ustami i sercem”. W takiej postawie wewnętrznej wierni winni czynić znak krzyża na czole, ustach i piersiach, a na czas głoszenia Ewangelii powinni zwrócić się w kierunku ambony.