Jak już to zostało wspomniane wcześniej forma życia konsekrowanego w świecie została zatwierdzona oficjalnie przez Piusa XII 2 lutego 1947.

  Istota tego powołania wyraża się oddaniem siebie i swojego życia z miłości do Chrystusa. Boski Oblubieniec staje się Centrum życia dla osoby konsekrowanej świeckiej. Jest najważniejszym celem:  Dobrem Najwyższym. Ze względu  na Niego i za Jego łaską, powołana osoba wybiera drogę do życia radami ewangelicznymi w świecie. Stąd też charakter tego oddania wyraża się świeckością, konsekracją i apostolstwem.

   Świeckość oznacza zanurzenie się w świecie w łączności ze światem, w tym miejscu gdzie osoba  konsekrowana mieszka i pracuje. W normalnych warunkach świata żyje ona na sposób świecki, pogłębiając stale swoje powołanie i zobowiązania wynikające z konsekracji, a także ze względu na przynależność do Instytutu Świeckiego. Na to składa się modlitwa osobista, Eucharystia, sakrament pokuty, adoracja Najświętszego Sakramentu, słuchanie Słowa Bożego zawartego w Biblii i nauczaniu Kościoła, lektura duchowa.

   Konsekracja jest całkowitym oddaniem siebie Chrystusowi w świecie na drodze rad ewangelicznych. Członkowie składają śluby: czystości, ubóstwa i posłuszeństwa lub ponawiają przyrzeczenia. Nie narusza to świeckiego charakteru powołania, ale jeszcze bardziej umacnia życie nadprzyrodzone wynikające z łaski chrztu świętego i bierzmowania. Przyjęcie konsekracji ubogaca i zabezpiecza  owo oddanie się Bogu, pogłębiając zarazem radykalizm i siłę „zaczynu ewangelicznego”. Dzięki temu  członkowie instytutów są zdolni przemieniać świat, przepajać jego ludzki horyzontalny sens na wskroś wartościami Królestwa Bożego.

  W tym też właśnie wyraża się istota apostolstwa osoby konsekrowanej świeckiej. Więź z Chrystusem na drodze rad ewangelicznych, miłość do Niego i do drugiego człowieka  czynią życie takiej osoby świadectwem. Przykładem swojego życia, działaniem wypełnionym pełnieniem woli Bożej, mówi w ten sposób o Bogu i o Jego miłości do człowieka. Doświadczenie tej formy życia w Kościele wskazuje na ogromne możliwości działania dla Kościoła i dla świata. Przede wszystkim dotyczy to owocności jeśli chodzi o umacnianie Bożej obecności w tym świecie i w tej rzeczywistości, w której żyją członkowie Instytutów Świeckich.

 Zwracał na to wielokrotnie uwagę papież święty Jan Paweł II. Już na początku swojego pontyfikatu wypowiedział jakże znamienne słowa i sugestie odnoszące się do apostolstwa i istoty życia członków instytutów świeckich: „Drodzy Bracia i Siostry, jak widzicie, wasze pole działania jest bardzo rozległe. Kościół wiele się po was spodziewa. Potrzebuje on waszego świadectwa, by światu, który — nawet jeżeli nie jest tego świadomy — łaknie Słowa Bożego, przynieść «radosną nowinę», że w Chrystusie wszelkie autentycznie ludzkie pragnienie może znaleźć zaspokojenie. Umiejcie sprostać tym, wielkim możliwościom, jakie w tych ostatnich latach drugiego tysiąclecia chrześcijaństwa Opatrzność wam ofiarowuje” (Jan Paweł II, Ewangelizacja a instytuty świeckie. Do II Światowego Kongresu Instytutów Świeckich, w: Z Chrystusem w świecie. Wypowiedzi Kościoła, red. ks. M. Chmielewski, Lublin 2003, s. 141).