Święty Paweł mówi: „Mężowie, miłujcie żony, bo i Chrystus umiłował Kościół… Tajemnica to wielka, a ja mówię w odniesieniu do Chrystusa i do Kościoła” (Ef 5, 25. 32). Przymierze małżeńskie, przez które mężczyzna i kobieta stanowią między sobą wewnętrzną wspólnotę życia i miłości, powstało z woli Stwórcy, który wyposażył je we własne prawa. Z natury jest ono nastawione na dobro współmałżonków, a także na zrodzenie i wychowanie potomstwa. Małżeństwo ochrzczonych zostało podniesione przez Chrystusa Pana do godności sakramentu (Por. Sobór Watykański II, konst. Gaudium et spes, 48; KPK, kan. 1055, § 1).
Sakrament małżeństwa jest znakiem związku Chrystusa i Kościoła. Udziela on małżonkom łaski miłowania się wzajemnie tą miłością, jaką Chrystus umiłował Kościół. Łaska sakramentu udoskonala zatem ludzką miłość małżonków, umacnia ich nierozerwalną jedność i uświęca ich na drodze do życia wiecznego (por. KKK 1659 – 1661).
LITURGIA SAKRAMENTU MAŁŻEŃSTWA
ZAWIERANEGO W CZASIE MSZY ŚWIĘTEJ
1. WEJŚCIE DO KOŚCIOŁA
W ustalonym czasie kapłan w mszalnych szatach liturgicznych wychodzi do drzwi kościoła i tam pozdrawia po chrześcijańsku narzeczonych, dając w ten sposób wyraz radości, którą dzieli z nimi Kościół. Następnie odbywa się procesja do ołtarza, wówczas pierwszy idziekapłan, a za nim narzeczeni, którym towarzyszą dwaj świadkowie. W tym czasie śpiewa się pieśń na wejście. Gdy wszyscy przybędą przed ołtarz i zajmą swoje miejsca, kapłan żegna się i pozdrawia wiernych jak zwykle na początku Mszy. Następuje akt pokuty.
2. LITURGIA SŁOWA
Liturgia słowa odbywa się zgodnie z przepisami. Mogą być trzy czytania, z których pierwsze powinno być ze Starego Testamentu. Po odczytaniu Ewangelii kapłan, wygłasza homilię o małżeństwie chrześcijańskim, o miłości i obowiązkach małżonków i o łaskach sakramentu.
3. LITURGIA SAKRAMENTU
Po homilii wszyscy wstają, a narzeczem zbliżają się do ołtarza (przed stopniem komunijnym) i stają przed kapłanem. Kapłan mówido narzeczonych:
N. i N, wysłuchaliście słowa Bożego i przypomnieliście sobie znaczenie ludzkiej miłości i małżeństwa. W imieniu Kościoła pytam was, jakie są wasze postanowienia.
Następnie kapłan zadaje im pytania dotyczące dobrowolnej zgody na małżeństwo, woli wytrwania w wierności oraz gotowości na przyjęcie i wychowanie potomstwa.
N. i N., czy chcecie dobrowolnie i bez żadnego przymusu zawrzeć związek małżeński?
Narzeczeni: Chcemy.
Czy chcecie wytrwać w tym związku w zdrowiu i w chorobie, w dobrej i zlej doli, aż do końca życia?
Narzeczeni: Chcemy.
Następne pytanie można opuścić, jeżeli przemawiają za tym okoliczności, np. starszy wiek narzeczonych.
Czy chcecie z miłością przyjąć i po katolicku wychować potomstwo, którym was Bóg obdarzy?
Narzeczeni: Chcemy.
HYMN DO DUCHA ŚWIĘTEGO
Kapłan mówi:
Prośmy Ducha Świętego, aby uświęcił ten związek i dał narzeczonym łaskę wytrwania. Niech ich miłość przez Niego umocniona, stanie się znakiem miłości Chrystusa i Kościoła.
Wszyscy stojąc śpiewają kolejne zwrotki hymnu do Ducha Świętego.
ZAWARCIE MAŁŻEŃSTWA
Kapłan zwraca się do narzeczonych, aby wyrazili zgodę małżeńską:
Skoro zamierzacie zawrzeć sakramentalny związek małżeński, podajcie sobie prawe dłonie i wobec Boga i Kościoła powtarzajcie za mną słowa przysięgi małżeńskiej.
Narzeczem zwracają się do siebie i podają sobie prawe dłonie. Kapłan wiąże je końcem stuły.
Narzeczony powtarza za kapłanem:
JA N., BIORĘ CIEBIE, N., ZA ŻONĘ* I ŚLUBUJĘ CI* MIŁOŚĆ,* WIERNOŚĆ* I UCZCIWOŚĆ MAŁŻEŃSKĄ* ORAZ ŻE CIĘ NIE OPUSZCZĘ AŻ DO ŚMIERCI.* TAK MI DOPOMÓŻ, PANIE BOŻE WSZECHMOGĄCY,* W TRÓJCY JEDYNY,* I WSZYSCY ŚWIĘCI.
Następnie powtarza narzeczona:
JA, N. BIORĘ CIEBIE, N., ZA MĘŻA* I ŚLUBUJĘ CI* MIŁOŚĆ,* WIERNOŚĆ* I UCZCIWOŚĆ MAŁŻEŃSKĄ* ORAZ ŻE CIĘ NIE OPUSZCZĘ AŻ DO ŚMIERCI.* TAK MI DOPOMÓŻ, PANIE BOŻE WSZECHMOGĄCY,* W TRÓJCY JEDYNY,* I WSZYSCY ŚWIĘCI.
Jeżeli narzeczeni nie mogą mówić, podpisują formułę wobec kapłana lub innymi znakami wyrażają zgodę na małżeństwo.
POTWIERDZENIEMAŁŻEŃSTWA
Kapłan mówi:
„Co Bóg złączył, człowiek niech nie rozdziela” (Mt 19.6) Małżeństwo przez was zawarte, ja powagą Kościoła katolickiego potwierdzam i błogosławię w imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego.
Wszyscy: Amen.
Kapłan usuwa stulą.
BŁOGOSŁAWIEŃSTWO OBRĄCZEK
Kapłan mówi:
Niech Bóg + pobłogosławi te obrączki, które macie sobie wzajemnie nałożyć jako znak miłości i wierności.
Wszyscy: Amen.
NAŁOŻENIEOBRĄCZEK
Kapłan mówi: Na znak zawartego małżeństwa nałóżcie sobie obrączki.
Mąż nakłada na serdeczny palec żony obrączkę przeznaczoną dla niej, mówiąc:
N., przyjmij tę obrączkę jako znak mojej miłości i wierności. W imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego.
Także żona nakłada na serdeczny palec męża obrączkę przeznaczoną dla niego, mówiąc:
N. przyjmij tę obrączkę jako znak mojej miłości i wierności. W imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego.
MODLITWA POWSZECHNA (małżonkowie wracają na miejsca przy klęcznikach):
Następuje modlitwa powszechna, czyli modlitwa wiernych.
4. LITURGIA EUCHARYSTYCZNA
Po Ojcze nasz kapłan zwraca się do nowożeńców i odmawia nad nimi błogosławieństwo (nowożeńcy na czas tej modlitwy trwają w postawie stojącej). Po słowach: „Przekażcie sobie znak pokoju”, małżonkowie i wszyscy obecni mogą sobie przekazać, w ustalony sposób znak pokoju i miłości. Nowo zaślubieni przyjmują Komunię świętą pod dwiema postaciami (w postawie klęczącej).
Msza św. kończy się uroczystym błogosławieństwem nowożeńców i wszystkich obecnych. Najpierw mówi: „Pochylcie głowy na błogosławieństwo”, po czym wyciąga ręce nad zaślubionymi i wypowiada słowa błogosławieństwa (w czasie tej modlitwy nowożeńcy klęczą). Następnie błogosławi wszystkich zebranych. Przed wyjściem z kościoła niekiedy nowożeńcy mają zwyczaj udawania się do bocznego ołtarza Matki Bożej na chwilę modlitwy. Potem przez nawę główną udają się do drzwi kościoła.
Co uczynić przed ślubem:
- Należy pamiętać, aby odpowiednio wcześniej wybrać datę ślubu i zarezerwować sobie dzień i godzinę ślubu.
- Na trzy miesiące przed planowaną datą ślubu należy zgłosić się do kancelarii (po wcześniejszym kontakcie telefonicznym), aby spisać protokół przedślubny oraz ogłosić zapowiedzi. Zapowiedzi zostaną wygłoszone w parafiach obojga przyszłych małżonków. Do tego potrzebne są następujące dokumenty:
- świadectwa chrztu narzeczonych (otrzymacie je tylko i wyłącznie w parafii chrztu; dokumenty ważne są pół roku), na akcie chrztu powinien być odnotowany sakrament bierzmowania, jeśli nie ma takiej adnotacji, należy odebrać odpowiednie świadectwo z parafii bierzmowania
- zaświadczenie o braku okoliczności wykluczających zawarcie małżeństwa (dokument z USC – ważny 6 miesięcy)
- zaświadczenie o uczestnictwie i ukończeniu kursu przedmałżeńskiego i spotkań w poradni rodzinnej (można donieść w późniejszym terminie)
- dowody osobiste
3. Tuż przed ślubem:
- do kancelarii dostarczamy zaświadczenia o odbytych spowiedziach przedślubnych oraz wygłoszonych zapowiedziach
- w dniu ślubu podpiszecie zgodę na skutki cywilno-prawne małżeństwa konkordatowego; stosowne dokumenty podpisują także świadkowie oraz duchowny
Po ślubie, w ciągu 5 dni od daty zawarcia małżeństwa Kościół ma obowiązek przesłać komplet dokumentów do USC. Ten zaś sporządza akt ślubu.